지난 5월7일 서울 종로구 LG광화문빌딩 앞에서 열린 LG화학 인도참사 4주기 책임촉구 기자회견에서 환경보건시민센터, 환경운동연합 등 관계자들이 손팻말을 들고 있다. 연합뉴스
지난 5월7일 서울 종로구 LG광화문빌딩 앞에서 열린 LG화학 인도참사 4주기 책임촉구 기자회견에서 환경보건시민센터, 환경운동연합 등 관계자들이 손팻말을 들고 있다. 연합뉴스

최예용 | 환경보건시민센터 소장

 코로나19로 지구촌이 몸살을 앓던 2020년 5월7일 새벽 2시, 인도 중부 비샤카파트남에 있는 엘지(LG)화학 공장에서 하얀 연기가 새어 나오기 시작했다. 탱크의 냉각장치가 고장 나 플라스틱 원료인 스티렌이 급격하게 끓어오르면서 폭발한 것이다. 스티렌은 세계보건기구가 지정한 2급 발암물질이다. 인근 마을을 덮친 스티렌 가스는 무려 818톤이었다. 그러나 공장에서는 아무런 사이렌도 울리지 않았다.

사고 당일에만 주민 12명이 사망했고, 585명이 입원했으며, 반경 3~4㎞ 주민 1만9893명이 긴급 대피했다. 6살 어린이부터 80대 노인까지 그야말로 남녀노소가 죽었다. 가스가 흘러간 지역은 나무와 풀이 누렇게 죽었고, 2㎞ 떨어진 곳의 저수지는 오염되어 한달간 식수로 사용하지 못했다.

이 사고는 1984년 보팔참사와 매우 유사했다. 인도 보팔의 미국 농약 회사 유니언카바이드(현재 다우케미칼) 공장에서 농약 원료 독가스가 누출되었다. 이 사고도 새벽에 일어났고 대피 경고도 없었다. 당일에만 주민 수천명이 죽고 다쳤다. 피해자는 수만명으로 늘어났고, 지하수가 오염되어 기형아 피해가 급증했다. 공장 관계자들은 미국으로 도망갔고 사고현장은 방치됐다. 공장은 가난한 지역에 있었고 피해 주민들은 제대로 보상받지 못한 채 사실상 버려졌다.

보팔참사는 공해수출의 대표적 사례로 꼽힌다. 공해수출은 경제 선진국의 기업이 공해 공장을 개발도상국에 세워 안전시설을 충분히 갖추지 않고 운영하다 노동자와 지역사회에 직업병과 환경문제를 일으키는 것이다. 석면산업과 석유화학산업이 대표적인 공해수출 분야다. 20~30년 차이를 두고 미국과 유럽에서 일본으로, 일본에서 한국으로, 다시 인도, 인도네시아 등 이웃 국가로 이전하며 환경문제와 건강피해가 반복되고 확대된다.광고

엘지화학 사고에 대해 유엔 인권조사관은 ‘제2의 보팔참사’라며 개탄했다. 40년 간격을 두고 발생한 두 참사 모두 공해수출 사례이고, 새벽에 대피경고가 없었고, 많은 주민이 죽고 다쳤으며, 해당 기업이 소송을 핑계로 피해 주민에게 배·보상하지 않는 등 여러 면에서 흡사하다. 예전이나 지금이나 기업들의 행태는 바뀌지 않은 거다.

스티렌 가스에 노출된 사람들은 시름시름 앓다가 죽어가고 호흡기 질환, 피부병 등 만성질환과 외상후스트레스장애(PTSD)에 시달리고 있다. 사고 이후 3년여 동안 가스에 노출된 주민 11명이 추가로 사망했다. 환경보건시민센터가 백도명 서울대 교수와 함께 2023년과 2024년 두 차례 인도 현지를 방문해 주민 건강피해를 조사한 결과의 일부다. 앞으로 시간이 지나면 주민에게서 암 피해가 나타날 우려가 크다.

지난 7월9일 엘지화학 신학철 부회장과 임원들이 인도 비샤카파트남을 찾았다. 사건 발생 4년2개월 만이었다. 환경보건시민센터가 2년 연속 인도 현지조사를 통해 주민건강피해보고서를 발표했고, 아시아직업환경피해자권리네트워크(ANROEV)가 국제 캠페인을 지속했고, 지난 5월말 한국 언론으론 처음으로 인도 현지 취재를 한 문화방송(MBC)이 3일 연속 보도한 뒤였다. 이 기사에는 ‘한국 기업의 두 얼굴이다’, ‘어떻게 저럴 수 있느냐’, ‘창피하다’는 내용의 댓글이 수천개 달렸다.

7월10일 엘지화학은 ‘잊지 않고 책임을 다하겠다’는 제목의 보도자료를 냈다. 피해를 입은 5천 가구에 생활비를 지원하고 재단을 세워 의료서비스를 지속하겠다는 내용을 담았다. 엘지화학은 사고현장에서 700㎞ 떨어진 곳에 공장을 세워 올해부터 가동을 시작했다. 인도에서 사업을 계속하려면 스티렌 누출사고로 인한 오명을 씻어야 한다.

엘지화학의 발표에 대해 피해 주민들은 “신학철 부회장을 만나지 못했다”며 할 말이 있다고 했다. 7월15일 기자회견을 열고 온라인으로 그들의 목소리를 한국 사회에 직접 전달했다. 생활지원금 규모가 크게 부족하다며, 지난 4년 동안의 병원 비용도 지급해달라고 했다. 언제 나올지 모르는 재판 결과를 기다리지 말고 피해자 배·보상 계획을 세워 참사 5주년인 내년 5월까지 이행하라고 요구했다.

한국 언론은 신학철 부회장이 피해 지역이 속한 안드라 프라데시 주의 총리를 만나는 사진을 일제히 보도했다. 그러나 그가 피해 주민을 만나는 사진은 없었다. 주민들로부터 비난이 쏟아질까 두려웠을까. 엘지화학은 보도자료에 신학철 부회장이 인도 정치인이 아니라 피해 주민을 직접 만나 사과하고 위로하는 사진을 담았어야 했다.

[English translation]

Why didn't the Vice Chairman of LG Chem, who went to India only four years after the disaster, meet with the victims? [Because]

Hankyoreh 2024. 7.24

지난 5월7일 서울 종로구 LG광화문빌딩 앞에서 열린 LG화학 인도참사 4주기 책임촉구 기자회견에서 환경보건시민센터, 환경운동연합 등 관계자들이 손팻말을 들고 있다. 연합뉴스

[Photo] At a press conference demanding responsibility for the 4th anniversary of the LG Chem India disaster held in front of the LG Gwanghwamun Building in Jongno-gu, Seoul on May 7, officials from the Citizens' Center for Environment and Health and the Korea Federation for Environmental Movements are holding signs. yunhap news

Yeyong Choi | Director of Asian Citizen's Center for Environment & Health 

At 2 a.m. on May 7, 2020, when the world was suffering from COVID-19, white smoke began leaking from the LG chemical plant in Vishakhapatnam, central India. The tank's cooling device malfunctioned, causing styrene, a plastic raw material, to rapidly boil and explode. Styrene is a class 2 carcinogen designated by the World Health Organization. The amount of styrene gas that hit a nearby village was as much as 818 tons. But no sirens sounded at the factory.

On the day of the accident alone, 12 residents died, 585 were hospitalized, and 19,893 residents within a 3-4 km radius were urgently evacuated. People of all ages, from 6-year-old children to people in their 80s, died. The trees and grass in the area where the gas flowed turned yellow and died, and the reservoir 2km away was so polluted that it could not be used as drinking water for a month.

This accident was very similar to the 1984 Bhopal disaster. Poisonous gas, a raw material for pesticides, leaked from the plant of the American pesticide company Union Carbide (now Dow Chemical) in Bhopal, India. This accident also occurred early in the morning and there was no evacuation warning. On that day alone, thousands of residents were killed and injured. The number of victims increased to tens of thousands, and the number of deformed babies increased rapidly due to contamination of groundwater. Factory officials fled to the United States and the accident site was abandoned. The factory was located in a poor area, and the affected residents were virtually abandoned without proper compensation.

The Bhopal disaster is considered a representative example of pollution export. Pollution exports occur when companies from economically developed countries establish polluting factories in developing countries and operate them without sufficient safety facilities, causing occupational diseases and environmental problems in workers and local communities. The asbestos industry and the petrochemical industry are representative polluting export sectors. With a gap of 20 to 30 years, environmental problems and health damage are repeated and expanded as people move from the United States and Europe to Japan, from Japan to Korea, and then to neighboring countries such as India and Indonesia. 

Regarding the LG Chemical accident, a UN human rights investigator deplored it, calling it ‘the second Bhopal disaster.’ Both disasters, which occurred 40 years apart, are similar in many ways, including cases of pollution exports, no evacuation warning in the early morning, many residents dying and injured, and the companies in question using the lawsuit as an excuse not to compensate the affected residents. Whether it was before or now, the behavior of companies has not changed.

People exposed to styrene gas suffer from chronic diseases such as respiratory disease, skin disease, and post-traumatic stress disorder (PTSD). In the three years since the accident, 11 additional residents exposed to gas have died. This is part of the results of a survey conducted by the Citizens' Center for Environmental Health and Seoul National University Professor Paek Do-myung, who visited India twice in 2023 and 2024 to investigate damage to residents' health. There is a high risk that cancer will occur among residents as time passes.

On July 9, LG Chem Vice Chairman Shin Hak-cheol and his executives visited Vishakapatnam, India. It had been 4 years and 2 months since the incident. The Citizens' Center for Environmental Health released a report on residents' health damage through on-site research in India for two consecutive years, the Asian Network for the Rights of Occupational & Environmental Victims (ANROEV) continued its international campaign, and at the end of May, it was the first Korean media to report on-site in India. This was after Munhwa Broadcasting Corporation (MBC) reported it for three consecutive days. This article received thousands of comments saying, ‘These are the two faces of Korean companies,’ ‘How can they do that?’ and ‘It’s embarrassing.’

On July 10, LG Chem issued a press release titled ‘We will not forget and fulfill our responsibilities.’ It included a plan to provide living expenses to 5,000 affected households and establish a foundation to continue providing medical services. LG Chem built a factory 700 km away from the accident site and began operation this year. In order to continue doing business in India, the stigma caused by the styrene leak incident must be cleared.

In response to LG Chem's announcement, the affected residents said they had something to say, saying, "We were unable to meet Vice Chairman Shin Hak-cheol." We held a press conference on July 15th and delivered their voices directly to Korean society online. They said that the amount of living support money was greatly insufficient and requested that the hospital expenses for the past four years be paid as well. Instead of waiting for the outcome of the trial, which no one knows the time of, they requested that a compensation and compensation plan be drawn up for victims and implemented by May next year, the 5th anniversary of the disaster.

Korean media reported a photo of Vice Chairman Shin Hak-cheol meeting the prime minister of Andhra Pradesh, the state where the affected area is located. However, there were no photos of him meeting the victims. Were they afraid of criticism from residents? In its press release, LG Chem should have included a photo of Vice Chairman Shin Hak-cheol meeting the affected residents in person, not an Indian politician, and apologizing and consoling them. 

[Telgugu translation for Indian victims]

విపత్తు జరిగిన 4 సంవత్సరాల తర్వాత మాత్రమే భారతదేశానికి వెళ్లిన ఎల్‌జీ కెమ్ వైస్ చైర్మన్ బాధితులను ఎందుకు కలవలేదు [ఎందుకంటే]

హాంక్యోరే 2024. 7.24

지난 5월7일 서울 종로구 LG광화문빌딩 앞에서 열린 LG화학 인도참사 4주기 책임촉구 기자회견에서 환경보건시민센터, 환경운동연합 등 관계자들이 손팻말을 들고 있다. 연합뉴스

2020 మే 7వ తేదీ తెల్లవారుజామున 2:00 గంటలకు, ప్రపంచం మొత్తం కోవిడ్-19తో అల్లాడుతున్నప్పుడు, సెంట్రల్ ఇండియాలోని విశాఖపట్నంలో ఉన్న LG కెమికల్ ప్లాంట్ నుండి తెల్లటి పొగ రావడం ప్రారంభమైంది. ట్యాంక్ యొక్క శీతలీకరణ వ్యవస్థ పనిచేయకపోవడం వల్ల ప్లాస్టిక్ ముడి పదార్థం స్టైరీన్ వేగంగా ఉడకబెట్టి పేలిపోతుంది. స్టైరీన్ అనేది ప్రపంచ ఆరోగ్య సంస్థచే నియమించబడిన క్లాస్ 2 క్యాన్సర్ కారకం. 818 టన్నుల స్టైరిన్ గ్యాస్ సమీపంలోని గ్రామాన్ని కప్పివేసింది. అయితే ప్లాంట్ వద్ద సైరన్‌లు మోగలేదు.

 

ప్రమాదం జరిగిన రోజునే, 12 మంది నివాసితులు మరణించారు, 585 మంది ఆసుపత్రి పాలయ్యారు మరియు 3-4 కిలోమీటర్ల పరిధిలో ఉన్న 19,893 మంది నివాసితులు ఖాళీ చేయబడ్డారు. 6 సంవత్సరాల వయస్సు ఉన్న పిల్లల నుండి వారి 80 సంవత్సరాల వయస్సు గల వ్యక్తుల వరకు అన్ని వయస్సుల వారు మరణించారు. గ్యాస్ ప్రవహించే ప్రాంతంలో చెట్లు, గడ్డి పసుపు రంగులోకి మారి చనిపోవడంతో పాటు 2కి.మీ దూరంలో ఉన్న రిజర్వాయర్ కలుషితమై నెల రోజులుగా తాగునీరుగా ఉపయోగపడలేదు.


ఈ ప్రమాదం 1984 నాటి భోపాల్ విపత్తును పోలి ఉంది. భారతదేశంలోని భోపాల్‌లోని యూనియన్ కార్బైడ్ (ప్రస్తుతం డౌ కెమికల్) ప్లాంట్‌లో పురుగుమందుల ముడి పదార్థం నుండి విషపూరిత వాయువు లీకైంది. ఈ ప్రమాదం కూడా తెల్లవారుజామున సంభవించింది మరియు తరలింపు హెచ్చరిక లేదు. ఆ రోజు మాత్రమే వేలాది మంది నివాసితులు మరణించారు మరియు గాయపడ్డారు. బాధితుల సంఖ్య పదివేలకు పెరిగింది మరియు భూగర్భజలాలు కలుషితం కావడం వల్ల పుట్టుకతో వచ్చే లోపాల సంఖ్య వేగంగా పెరిగింది. ఫ్యాక్టరీ కార్మికులు యునైటెడ్ స్టేట్స్కు పారిపోయారు మరియు ప్రమాద స్థలం వదిలివేయబడింది. ఫ్యాక్టరీ పేద ప్రాంతంలో ఉంది మరియు సరైన పరిహారం లేకుండా బాధితులు వాస్తవంగా వదిలివేయబడ్డారు.

 

భోపాల్ విపత్తు కాలుష్య ఎగుమతికి ఒక విలక్షణ ఉదాహరణ. అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో కాలుష్యకారక కర్మాగారాలను నిర్మించి, తగిన భద్రతా సౌకర్యాలు లేకుండా వాటిని నిర్వహించడం వల్ల, కార్మికులకు మరియు స్థానిక వర్గాలకు వృత్తిపరమైన వ్యాధులు మరియు పర్యావరణ సమస్యలకు కారణమైన అభివృద్ధి చెందిన ఆర్థిక వ్యవస్థల నుండి వచ్చిన కంపెనీలు కాలుష్య ఎగుమతి జరుగుతుంది. ఆస్బెస్టాస్ పరిశ్రమ మరియు పెట్రోకెమికల్ పరిశ్రమలు సాధారణ కాలుష్య ఎగుమతి రంగాలు. పర్యావరణ సమస్యలు మరియు ఆరోగ్య నష్టం 20 నుండి 30 సంవత్సరాల వ్యవధిలో యునైటెడ్ స్టేట్స్ నుండి యూరప్‌కు జపాన్‌కు, జపాన్ నుండి కొరియాకు, ఆపై భారతదేశం మరియు ఇండోనేషియా వంటి పొరుగు దేశాలకు మారినప్పుడు పునరావృతం మరియు విస్తరిస్తుంది.

 

LG రసాయన ప్రమాదానికి సంబంధించి, UN మానవ హక్కుల పరిశోధకుడు దీనిని 'రెండవ భోపాల్ విపత్తు' అని పిలిచారు. 40 సంవత్సరాల వ్యవధిలో సంభవించిన రెండు విపత్తులు అనేక విధాలుగా ఒకే విధంగా ఉన్నాయి, వీటిలో కాలుష్యం ఎగుమతులు, తెల్లవారుజామున ఎటువంటి తరలింపు హెచ్చరికలు లేవు మరియు చాలా మంది నివాసితులు మరణిస్తున్నారు. గాయపడిన మరియు సంబంధిత కంపెనీలు బాధిత నివాసితులకు పరిహారం ఇవ్వకుండా దావాను ఒక సాకుగా ఉపయోగించాయి. ఇంతకు ముందున్నా, ఇప్పుడైనా కంపెనీల తీరు మారలేదు.

 

స్టైరీన్ వాయువుకు గురైన వ్యక్తులు శ్వాసకోశ వ్యాధులు, చర్మ వ్యాధులు మరియు పోస్ట్ ట్రామాటిక్ స్ట్రెస్ డిజార్డర్ (PTSD) వంటి దీర్ఘకాలిక వ్యాధులతో బాధపడుతున్నారు. ప్రమాదం జరిగిన మూడు సంవత్సరాలలో, గ్యాస్‌కు గురైన మరో 11 మంది నివాసితులు మరణించారు. పర్యావరణ ఆరోగ్య పౌరుల కేంద్రం మరియు సియోల్ నేషనల్ యూనివర్శిటీ ప్రొఫెసర్ బేక్ డో-మియోంగ్ 2023 మరియు 2024లో భారతదేశానికి రెండుసార్లు సందర్శించినప్పుడు నివాసితులకు ఆరోగ్య నష్టంపై నిర్వహించిన సర్వే ఫలితాల్లో ఇది భాగం. క్యాన్సర్ దెబ్బతినే ప్రమాదం ఎక్కువగా ఉంది. సమయం గడిచేకొద్దీ నివాసితుల మధ్య కనిపిస్తుంది.

 

జూలై 9న ఎల్‌జీ కెమ్ వైస్ చైర్మన్ షిన్ హక్-చెయోల్ మరియు అధికారులు భారతదేశంలోని విశాఖపట్నం సందర్శించారు. ఈ ఘటన జరిగి 4 సంవత్సరాల 2 నెలలైంది. సిటిజన్స్ సెంటర్ ఫర్ ఎన్విరాన్‌మెంటల్ హెల్త్ భారతదేశంలో స్థానిక పరిశోధన ద్వారా నివాసితుల ఆరోగ్యానికి జరిగిన నష్టంపై నివేదికను వరుసగా రెండవ సంవత్సరం ప్రచురించింది, ఆసియన్ నెట్‌వర్క్ ఫర్ ది రైట్స్ ఆఫ్ ఆక్యుపేషనల్ అండ్ ఎన్విరాన్‌మెంటల్ విక్టిమ్స్ (ANROEV) తన అంతర్జాతీయ ప్రచారాన్ని కొనసాగించింది మరియు మున్హ్వా బ్రాడ్‌కాస్టింగ్ కార్పొరేషన్ (MBC), మే చివరిలో భారతదేశం గురించి నివేదించిన మొదటి కొరియన్ మీడియా అవుట్‌లెట్, వరుసగా 3 రోజులు నివేదించింది. ఈ కథనం "కొరియన్ కంపెనీల రెండు ముఖాలు," "వారు అలా ఎలా చేయగలరు?" వంటి వేలకొద్దీ వ్యాఖ్యలను అందుకుంది. మరియు "ఇది ఇబ్బందికరంగా ఉంది."

 

జూలై 10న, LG Chem "మేము మరచిపోము మరియు మా బాధ్యతలను నిర్వర్తిస్తాము" అనే శీర్షికతో ఒక పత్రికా ప్రకటనను విడుదల చేసింది. ఇది ప్రభావితమైన 5,000 కుటుంబాలకు జీవన వ్యయాలను అందజేస్తుందని మరియు వైద్య సేవలను కొనసాగించడానికి పునాదిని ఏర్పాటు చేస్తుందనే కంటెంట్‌ను కలిగి ఉంది. LG Chem ప్రమాదం జరిగిన ప్రదేశానికి 700km దూరంలో ఒక ఫ్యాక్టరీని నిర్మించి ఈ సంవత్సరం కార్యకలాపాలు ప్రారంభించింది. భారతదేశంలో తన వ్యాపారాన్ని కొనసాగించాలంటే, అది స్టైరిన్ లీక్ ప్రమాదం వల్ల ఏర్పడిన కళంకాన్ని కడిగివేయాలి.

 

LG కెమ్ ప్రకటనకు సంబంధించి, బాధితులు, "మేము వైస్ ఛైర్మన్ షిన్ హక్-చుల్‌ను కలవలేకపోయాము" అని చెప్పారు మరియు చెప్పడానికి ఏదో ఉంది. వారు జూలై 15న విలేకరుల సమావేశం నిర్వహించి ఆన్‌లైన్‌లో కొరియన్ సొసైటీకి నేరుగా తమ స్వరాన్ని అందించారు. జీవన భృతి చాలదని, గత నాలుగేళ్లుగా ఆసుపత్రి ఖర్చులు కూడా చెల్లించాలని కోరారు. విచారణ ఫలితాల కోసం ఎదురుచూడకుండా.. బయటకు రాని, బాధితులకు నష్టపరిహారం, నష్టపరిహారం కోసం ప్రణాళిక రూపొందించి, వచ్చే ఏడాది మే నాటికి విపత్తు జరిగిన ఐదో వార్షికోత్సవం నాటికి అమలు చేయాలని డిమాండ్ చేశారు.

 

వైస్ చైర్మన్ షిన్ హక్-చియోల్ బాధిత ప్రాంతం ఉన్న ఆంధ్రప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రిని కలిసిన ఫోటోలను కొరియన్ మీడియా అంతా నివేదించింది. అయితే, అతను బాధిత నివాసితులను కలిసిన ఫోటోలు లేవు. బహుశా అతను నివాసితులచే విమర్శించబడతాడని భయపడి ఉండవచ్చు. LG Chem తన పత్రికా ప్రకటనలో వైస్ ఛైర్మన్ షిన్ హక్-చియోల్ ఒక భారతీయ రాజకీయ నాయకుడు కాకుండా బాధిత నివాసితులను వ్యక్తిగతంగా కలుసుకుని, క్షమాపణలు కోరుతూ మరియు ఓదార్పునిస్తూ ఫోటోను చేర్చి ఉండాలి.